Hạt dổi

Hạt dổi (hạt dổi nếp) là một loại hạt gia vị nổi tiếng của Tây Bắc. Nó thường được sử dụng để chế biến các món ăn độc đáo, hoặc làm các loại đồ chấm đặc trưng. Cũng giống như hạt mắc khén, nó hiện nay nó đã trở thành một loại gia vị phổ biến của mỗi gia đình Việt. Hãy cùng TaybacFOODIE tìm hiểu về loại hạt gia vị này, và vì sao nó lại được mệnh danh là Vàng đen Tây Bắc.

Hạt dổi là gì?

Hạt dổi là hạt của một loại cây có tên khoa học là: Michelia tonkinensis .

Đặc điểm

• Hạt dổi để sử dụng làm gia vị là hạt của cây giổi tên khoa học Michelia tonkinensis. Chúng ta thường gọi là hạt dổi nếp. Ngoài ra, hạt của các loại cây giổi khác đều không ăn được hoặc ăn chát.
• Hạt khi chín có màu đỏ tươi. Khi phơi khô có màu nâu đỏ hoặc đen.
• Hạt có kích thước to hơn hạt ngô, tương đương hạt lạc.
• Hạt có mùi rất thơm, vị bùi hơi ngậy ngậy, hơi cay cay.
• Hạt thường được sử dụng làm gia vị tẩm ướp đồ ăn hoặc làm đồ chấm.

Phân bố và nơi sống

Cây giổi thường được tìm thấy trong các khu rừng Tây Bắc như: Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Na Hang,… Đây là một loại cây gỗ to, ít cành. Chúng có thể cao tới 30m và vanh gốc tới cả 5-6 mét.

Một cây giổi trưởng thành phải 5-6 năm mới cho hạt, nhưng rất ít. Theo khảo sát, một cây giổi dưới 10 tuổi,1 năm chỉ cho khoảng 0,6-0,7kg hạt. Để cây cho hạt đều hàng năm, cây phải sống trên 10 tuổi. Theo thống kê, một cây giổi già cho thu hoạch 3-3,5kg hạt/ năm.

Ngày nay, do diện tích rừng tự nhiên bị chặt phá nhiều. Nên số lượng cây giổi trong tự nhiên không còn nhiều. Muốn tìm được giổi tự nhiên để lấy hạt, người ta phải đi vào các khu rừng sâu mới có được.

Thu hoạch, khai thác

Hạt của cây được thu hoạch 2 lần trong 1 năm. Đó là tháng 4-5 và 11-12 dương lịch.

Do đặc điểm, giổi là cây thân gỗ to, ít cành. Nên việc khai thác hạt gặp rất nhiều khó khăn. Khi khai thác, người ta phải dùng các thiết bị như: thang, thừng… để chèo và hái rất nguy hiểm.

Chế biến, bảo quản

Sau khi khai thác quả dổi ở rừng về. Chúng ta chế biến bằng cách đem đi phơi khô rồi tách hạt để bảo quản.

Hạt dổi nếp phơi khô được bảo quản trong các lọ đậy kín nắp. Khi nào sử dụng thì đem ra để dùng.

Công dụng của hạt dổi

Từ trước đến nay, người Tây Bắc luôn sử dụng hạt dổi rừng để chế biến các món ăn. Bên cạnh đó, nó còn là một dược liệu Tây Bắc có rất nhiều công dụng đó các bạn ạ, ví dụ như:

Hỗ trợ tiêu hóa tốt, chống lạnh bụng, đi ngoài

Nếu các bạn để ý trong những quán bán lòng lợn hoặc thịt dê ngon, nhất là món tiết canh. Bí quyết để có mén tiết canh luôn ngon là luôn có gia vị hạt dổi rừng đó các bạn. Nó vừa làm cho tiết canh dậy mùi, nhưng công dụng rất tốt của nó là làm cho hệ tiêu hóa ổn định, không bị đau bụng.

Hỗ trợ hệ xương khớp rất tốt

Trông đông y, hạt này có tính ấm. Nếu ai bị thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm, đau cột sống có thể sử dụng rượu ngâm hạt này uống sẽ cải thiện bệnh tật, giảm đau đớn.

Hướng dẫn cách chọn hạt dổi xịn, ngon, chuẩn

Hiện nay, trên thị trường có nhiều rất nhiều nơi bán hạt dổi. Khi mua hạt dổi, bạn phải chú ý những điều sau:

• Chọn hạt nảy nở, chắc không lép.
• Chọn hạt có màu nâu đỏ sáng.
• Khi mua bạn nên cầm vào tay xem hạt đã khô chưa, mùi thơm nức mũi tự nhiên để tránh hạt cũ.
• Không nên mua loại hạt có mùi hắc, vì đây là hạt dổi xanh, ăn rất đắng.

Hướng dẫn cách sử dụng hạt dổi đúng chuẩn Tây Bắc

Để sử dụng loại hạt này, trước tiên bạn phải rang chín hạt.

• Nếu bạn sử dụng nhiều, thường xuyên. Bạn có thể cho nhiều vào chảo để rang hoặc lò vi sóng. Khi nào hạt thấy mùi thơm, hạt nở ra là hạt đã chín.
• Nếu bạn không sử dụng thường xuyên. Mỗi lần sử dụng bạn có thể lấy 3-7 hạt cho vào cái bát, gắp mấy viên than hoa vào lắc đều. Khi nào hạt nở và có mùi thơm là hạt đã chín.

Sau khi hạt chín. Chúng ta có thể sử dụng cối để giã nát hạt. Hạt được giã càng nhỏ càng tốt, mùi càng thơm, ăn càng ngậy. Hãy giã hạt luôn khi hạt còn đang nóng thì dễ dàng hơn.

Khi hạt đã được giã mịn. Chúng ta có thể dùng để tẩm ướp các đồ nấu nướng, hoặc sử dụng làm gia vị chấm.

Hạt dổi nếp thường được kết hợp với hạt mắc khén để làm các loại gia vị. Trong các món ăn, ẩm thực Tây Bắc, hầu như các món đặc trưng nhất cũng đều được kết hợp với 2 loại gia vị này.

Một số cách pha gia vị có sử dụng hạt dổi

• Chẩm chéo: là loại gia vị nổi tiêng nhất của Tây Bắc. Chúng thường được sử dụng để chấm gà, vịt, thịt lợn và thịt trâu gác bếp,… Chẩm chéo gồm: Mắc khén, hạt dổi rừng, muối, ớt, tỏi, gừng và rau thơm được trộn theo tỉ lệ. Chẩm chéo là món chấm truyền thống của người Thái Tây Bắc, nhưng giờ đây, nó đã trở thành món đồ chấm nổi tiếng của nước ta.
• Muối trộn hạt dổi: Trước đây, khi chưa có bột canh, người ta thường sử dụng muối trắng rang khô rồi nghiền mịn, trộn đều với hạt dổi đã giã mịn. Thứ đồ chấm này làm rất đơn giản nhưng hương vị của hạt dổi lại rất trọn vị. Chúng ta có thể sử dụng bột canh để thay cho muối rang.

Tẩm ướp thực phẩm, đặc biệt là đồ nướng

• Thịt trâu gác bếp & lạp sườn: Những loại thực phẩm treo gác bếp như thịt trâu, lạp xưởng đã tạo nên thương hiệu ẩm thực Tây Băc. Những đặc sản này có mùi vị rất đặc trưng. Bí quyết để tạo nên các đồ ăn ngon đó chính là hạt mắc khén và hạt dổi đó các bạn. Khi sơ chế để ăn, hương vị của hạt mắc khén và hạt dổi rất thơm, thịt ăn đậm đà, cay cay tê tê không thể nào cưỡng lại được.
• Thịt lợn gác bếp nướng, cá nướng: Thông thường, các món đồ ăn nướng kiểu Tây Bắc sẽ chỉ đơn thuần nướng với mắc khén. Nhưng trong ẩm thực cao cấp của Tây Bắc, các đầu bếp cầu kỳ thường sẽ ướp cùng một ít hạt dổi cho dậy mùi. Chính sự khéo léo này đã làm cho ẩm thực Tây Bắc luôn ở một tầm cao hơn hẳn.

Lời kết

Nếu như, mắc khén được ví là “Linh hồn của ẩm thực Tây Bắc”, thì hạt dổi được ví như “Vàng đen Tây Bắc”. Hai loại hạt gia vị này đều có những mùi thơm, hương vị đặc trưng riêng mà không loại hạt nào có được. Chính hai loại hạt này đã tạo nên độ phong phú và tinh hoa cho ẩm thực Tây Bắc. Nếu bạn là người sành ăn, là người thích vào bếp. Trong gian phòng bếp của bạn hãy nên có một hũ hạt dổi bạn nhé. Sử dụng nó trong nhu cầu nấu nướng, chắc chắn các món ăn của bạn sẽ luôn luôn hấp dẫn nhất đó.

Taybac FOODIE là một thương hiệu nổi tiếng chuyên cung cấp các loại đặc sản Tây Bắc. Sản phẩm của Taybac FOODIE rõ nguồn gốc, đảm bảo chất lượng. Cam kết không sử dụng bất kỳ một loại hóa chất nào để bảo quản sản phẩm. Để mua được hạt dổi rừng Tây Bắc, kính mời các bạn liên hệ theo thông tin:

Thông tin liên hệ: TaybacFOODIE – Hệ thống cửa hàng cung cấp đặc sản Tây Bắc chính hiệu.

• VP Hà Giang: SN102 Lâm Đồng, TP Hà Giang, Hà Giang.
• VP Sơn La: Gian hàng giới thiệu sản phẩm (Cổng chợ trung tâm Sơn La), Chu Văn Thịnh, TP Sơn La, Sơn La.
• VPDD Hà Nội 1: Gian hàng TM, tòa R4B, TTTM Royal City, 72 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội.
• VPDD Hà Nội 2: Tương Chúc, Ngũ Hiệp, Thanh Trì, Hà Nội.
• VPDD Hồ Chí Minh: 183 QL 13, P26, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh.
• VPDD Hải Phòng: SN T102 – KĐT Centa City -VSIP, An Lư, Thuỷ Nguyên, Hải Phòng.
• VPDD Phú Thọ: SN 2253 Đại lộ Hùng Vương, TP Việt Trì, Phú Thọ.

Điện thoại mua hàng: 0369.379999 – 0825.379999

Email: Taybacfoodie@gmail.com